maandag 15 januari 2018

Campbell / Star Wars

Gisteren zag ik op BBC 4 (via de iPlayer) de documentaire "Joseph Campbell: the Force Behind Star Wars." Alhoewel ik de docu nog niet helemaal heb afgekeken (ik zag het tijdens de afwas) viel me vooral op hoe ouderwets het Campbell - als -inspirator - van - Star Wars verhaal eigenlijk klonk. Campbell's Jungiaanse gedachte van de mono-myth concentreert zich op gelijkenissen, het zoekt naar een dieptestructuur, samenhang, etc. Het wil orde aanbrengen. Hoewel dit Lucas' inspiratiebron was, bleek de kracht van Star Wars juist te liggen in haar middelpuntvliedende werking: de talloze losse verhalen, mythes, spin offs, fan-versies, etc. Met andere woorden Star Wars bleek geen modern sprookje, maar het centrum van een transmediaal web van verschillende verhalen. De kracht lag in 'world building' ipv 'story-telling.' Om het minder chaotisch te zeggen: Star Wars ontstond in de periode van de modernistische fascinatie met mythe als 'structurerend,' orde-aanbrengend principe, als populaire variatie op Eliot's mythical methode,  maar werd de voorloper van een mythologisch model dat daar juist mee brak: een 'transmediale' vorm van vertellen waarbij een universum aan vervlochten verhalen bestaat (zoals in het Marvel Universum).

Uit de documentaire bleek ook dat Campbell van huis uit katholiek was (net als, Marshall McLuhan), en dat zijn grote inspiratiebron (net als Marhall McLuhan) James Joyce was. Om het in Joyceaanse termen te zeggen: wat we zien in de ontwikkeling van Star Wars is een verschuiving van het mono-myth model van Ulysses, naar het gefragmenteerde model van Finnegan's Wake.

Finnegan's Wake ligt ook weer dichter aan ligt tegen de manier waarop Rushdie schrijft. Satanic Verses begint bijvoorbeeld met een explosie van een vliegtuig, waarna allerlei brokjes mythe en verhaal als debris naar beneden dwarrelen. Om aan te geven dat in de postkoloniale situatie de ‘eenheidsbrengende’ kracht van mythe niet meer werkt.




Geen opmerkingen:

Een reactie posten