donderdag 31 oktober 2013

Sjors




Vanwege mijn voorliefde voor Robbedoes (en in mindere mate Kuifje) ben ik er eigenlijk altijd klakkeloos vanuit gegaan dat de Nederlandse strip voornamelijk Franco-Belgisch geïnspireerd was (aangevuld met een vleugje Toonder). Maar dat is natuurlijk onzin: met name Sjors (de oubollige concurrent van het veel strakkere Pep) importeerde en bewerkte enorm veel Brits materiaal: van Archie t/m Billie Turf en Trigië. Materiaal van uiteenlopende Britse bladen - maar voornamelijk de Eagle.



Ik las zelf de Sjors als kind bij mijn oom en tante. Het blad was toen inmiddels opgegaan in Eppo, maar de nummers die ik bekeek moeten destijds niet erg veel ouder dan 6, 7 jaar geweest zijn. En toch herinner ik me dit als strips uit een ander tijdperk - als bijna exotisch in zijn tuttigheid. Dit Geeft nog eens aan wat een enorme 'breuk' eigenlijk het werk van de Walen betekende in de jaren zestig. Na 1969 werd het Britse werk ook steeds meer vervangen door de Waalse strips.

't Kleine aantal Britse strips dat meeverhuisde naar Eppo vond ik ook altijd detoneren. Voor Billy en Bessie Turf haalde ik mijn neus op - maar ook Don Lawrence bleef in mijn tienjarige stripsnobistische ogen troep. 


zondag 27 oktober 2013

Priegelduck

Nog meer Priegelduck uit Italie - deze keer van Robert Ronchi


Ditko



Steven Ditko was natuurlijk niet alleen de auteur van het radicaal-conservatieve (op het gedachtengoed van Ayn Rand geïnspireerde) filosofische striptraktaat Mr A (waar ik nog steeds een hand op moet zien te leggen), maar ook de eerste tekenaar van Spiderman. Hoe meer ik daarvan zie, hoe meer ik ontdek dat de originaliteit van Ditko's Spiderman in zijn abstractie zit. Dat blijkt vooral in zijn splash-pagina's (een mooie toptien daarvan is hier te vinden).


Wat ik leuk vind: de zes extra vraagtekentjes om spidey's hoofd.

In Ditko's handen zijn stripplaatjes meer als rebussen of puzzels. Een onwrikbare logica lijkt erachter te liggen. Zoals hieronder.
Maar ook in de meer 'realistische' splash-pagina's lijkt ruimte nooit illusionistisch. Het deed me denken aan wat Peter Wollen zei over Ruimte in pre-Renaissance schilderkunst (voor de 'uitvinding' van perspectief):


       “After the Renaissance painting ceased to be a text which could be ‘read,’ as the iconographic imagery and ideographic space of pre-Renaissance painting were gradually rejected and replaced by the concept of pure representation…. 

Godard, stelt Wollen, keert terug naar de pre-Rainassansistische manier van beeld componeren: 

Godard, like Eisenstein before him, is more concerned with ‘image-building’ as a kind of pictography, in which images are liberated from their role as elements of representation and given a semantic function within a genuine iconic code, something like the baroque code of emblems.” (421)


Ditko - zeker in zijn latere zgn 'personal projects' lijkt iets vergelijkbaars te doen - en net als Eisenstein (en Godard) streeft hij ook naar een filosofisch beeldgebruik.

Overigens, dat late werk = volkomen getikt. Visueel Geraaskal van een idioot. En tegelijkertijd: wat is meer mainstream dan Spiderman? Ditko - 'outsider art' meets 'culture industry.'